Allet dubme
71
Jak 4,11
Allet dubme, amadet dubmejuvvot. 2
Mo dii dubmebehtet, nu diigis dubmejuvvobehtet, ja mainna mihtuin dii mihtidehpet, dainna didjiidegis mihtiduvvo.
3Manne don oainnát riba vieljat čalmmis, muhto it fuomáš hirssa iežat čalmmis? 4Mo don sáhtát dadjat vielljasat: “Divtte mu váldit riba eret du čalmmis”, go iežat čalmmis lea hirsa? 5Don guoktilaš! Váldde vuos hirssa eret iežat čalmmis, de don oainnát váldit riba eret vieljat čalmmis. 6
Sát 23,9
Allet atte beatnagiidda dan mii lea bassi, alletge bálkes bearraliiddádet spiinniid ovdii, vai dat eai duolmma daid, fallet din ja gaikkot din.
Átnot, de oažžubehtet!
7
Matt 21,22
Mark 11,24
Joh 14,13Jak 1,5
1 Joh 3,22
5,14č
Átnot, de oažžubehtet. Ohcet, de gávdnabehtet. Goalkkuhehket, de didjiide rabastuvvo. 8Danin go juohkehaš gii átnu, oažžu, ja juohkehaš gii ohcá, gávdná, ja juohkehažžii gii goalkkuha, rabastuvvo.
9Almma ii oktage dis atte bárdnásis geađggi go son sihtá láibbi, 10dahje addá gearbmaša go son sihtá guoli? 11Go vel diige geat lehpet bahát, máhttibehtet addit buriid attáldagaid iežadet mánáide, de sakka eambbo din almmálaš Áhčči addá buriid attáldagaid daidda geat sus daid átnot.
12
Buot maid dii dáhttubehtet olbmuid dahkat didjiide, dan dahket diigis sidjiide. Dasgo dát lea láhka ja profehtat.
Baskkes poarta
13
Sál 1,6
Mannet sisa baskkes poarttas. Dat poarta lea gallji ja geaidnu govdat mii doalvu gáđohussii, ja eatnagat mannet das sisa. 14
Muhto dat poarta lea baski ja geaidnu gárži mii doalvu eallimii, ja dušše hárvát dan gávdnet.
Vearreprofehtat
15
Váruhehket vearreprofehtain. Sii bohtet din lusa sávzzaid hámis, muhto siskkil sii leat gaikkodeaddji gumppet. 16
Gal 5,19eč
Jak 3,12
Šaddosiin dii dovdabehtet sin. Ii bastilislánjáin sáhte čoaggit viidnemurjjiid iige gáskálasain fiikoniid. 17Buorre muorra šaddada buriid šaddosiid, muhto heajos muorra šaddada gealbbohis šaddosiid. 18Ii buorre muorra sáhte šaddadit gealbbohis šaddosiid iige heajos muorra buriid šaddosiid. 19
Juohke muorra mii ii šaddat buriid šaddosiid, njeidojuvvo ja bálkestuvvo dollii. 20Šaddosiin dii nappo dovdabehtet sin.
21
Jak 1,22
2,14eč
Ii juohkehaš gii dadjá munnje “Hearrá, Hearrá”, beasa almmiriikii. Dohko beassá dat gii dahká mu almmálaš Áhči dáhtu. 22Eatnagat dadjet munnje dan beaivvi: “Hearrá, Hearrá! Almma mii profehtastalaimet du nammii, ájiimet olggos bahás vuoiŋŋaid du nammii ja dagaimet ollu veagalaš daguid du nammii?” 23
Matt 25,41eč
Muhto dalle mun dajan sidjiide njuolga: “Mun in dovdda din. Gáidet eret mu luhtte, bahádahkkit!”
Guokte huksejeaddji
24
Juohkehaš gii gullá dáid mu sániid ja dahká daid mielde, lea dego jierpmálaš olmmái gii huksii viesus bávtti ala. 25Ráššoarvi šoallagođii, jogat dulve ja riđđu čuzii vissui, muhto dat ii gahččan, danne go dat lei huksejuvvon bávtti ala. 26Ja juohkehaš gii gullá dáid mu sániid muhto ii daga daid mielde, lea dego jierpmehis olmmái gii huksii viesus sáddo ala. 27
Esek 13,10eč
Ráššoarvi šoallagođii, jogat dulve ja riđđu čuzii vissui, ja dat gahčai ja bieđganii visot.
28
Matt 11,1
13,53č
19,1
22,33
26,1
Go Jesus lei heaitán sárdnumis, de olbmot ovddošedje su oahpahusa. 29
Joh 7,46
Son oahpahii nugo go dat geas lea váldi, ii nugo sin čáloahppavaččat.
Jesus buorida spihtálaš olbmá
81Go Jesus njiejai váris, de ollu olbmot čuvvo su. 28,2 spihtálaš Sátni čujuha muhtun liikedávdii. ▶ spihtáldávda.Dalle su lusa bođii muhtun spihtálaš olmmái, luoitádii su ovdii ja dajai: “Hearrá, jos don dáhtut, de don veaját buhtistit mu.” 3Jesus geigii gieđa, guoskkahii su ja celkkii: “Mun dáhtun. Šatta buhtisin!” Dallánaga olmmái buhtásmuvai spihtáldávddas. 4
Matt 9,30
Mark 1,44
3,12
7,36
8,30
9,9
Luk 4,41
Jesus celkkii sutnje: “Ale muital dán geasage. Mana dušše čájehit iežat báhppii ja atte oaffara maid Moses lea mearridan, duođaštussan sidjiide.”
Kapernauma čuohtásaoaivámuš
5Go Jesus lei joavdamin Kapernaumii, de bođii muhtun čuohtásaoaivámuš su lusa ja ánui sus veahki: 6“Hearrá, mu bálvaleaddji lea veallámin lámisin ruovttus, ja sus leat garra bákčasat.” 7Jesus celkkii: “Mun boađán buoridit su.” 8Muhto čuohtásaoaivámuš vástidii: “Hearrá, in mun leat dohkálaš dasa ahte don boađát mu dáhki vuollái. Muhto cealkke dušše sáni, de mu bálvaleaddji buorrána. 9Mun iešge doahttalan earáid gohččumiid ja gohčun iežan soalddáhiid. Jos mun dajan soalddáhii: ‘Mana’, de son manná, dahje nubbái: ‘Boađe’, de son boahtá, dahje bálvaleaddjásan: ‘Daga dán’, de son dahká.” 10
Go Jesus dan gulai, de son ovddošii ja celkkii daidda geat ledje čuovvumin su: “Duođaid, nie nana oskku mun in leat gávdnan ovttage israellaččas. 11
Jes 2,2č
25,6
Luk 13,28č
Mun cealkkán didjiide ahte nuortan ja oarjin bohtet eatnagat geat almmi riikkas boradit Abrahamiin, Isakiin ja Jakobiin. 12
22,13
24,51
25,30
Rom 9,3eč
Muhto dat geat galge árbet riikka, bálkestuvvojit olggos seavdnjadassii. Doppe čirrot ja gižahit bániid.” 13
15,28
Jesus celkkii čuohtásaoaivámužžii: “Mana. Šaddos nu mo don oskkut.” Ja dan bottus bálvaleaddji buorránii.
Jesus buorida Petera vuotnáma ja eará buhcciid
14Jesus bođii Petera geahčái ja oinnii ahte Petera vuoni lei veallámin seaŋggas ja buohcamin čoaskindávddas. 15Jesus guoskkahii su gieđa, ja čoaskindávda luittii su. Nisson lihkai seaŋggas ja bálvališgođii Jesusa.
16Go šattai eahket, de Jesusa lusa buktojuvvojedje olusat geain ledje bahás vuoiŋŋat. Son ájii vuoiŋŋaid olggos sániinis ja buoridii buot buhcciid, 17
Joh 1,29
vai ollašuvvá dat mii lea celkojuvvon profehta Jesaja bokte: Son guttii min buozalvasaid, son válddii min gibuid iežas noađđin.
Jesus gáibida visot
18
Go Jesus oinnii man ollu olbmot su birra ledje, de son gohčui vuolgit nuppe beallái jávrri. 198,19 Oahpaheaddji namahus geavahuvvui juvddálaš láhkaoahpaheddjiid birra. Vrd. 23,7.9.Muhtun čáloahppavaš bođii su lusa ja celkkii: “Oahpaheaddji, mun čuovun du gosa ihkinassii manažat.” 20
8,20 Olbmobárdni namahus maid Jesus ieš geavaha dávjjimusat iežas birra. Vrd. Dan 7,13č. ▶ Olbmobárdni.Jesus vástidii: “Riebaniin leat biejut ja almmi lottiin beasit, muhto Olbmobártnis ii leat man vuostá doarjalit oaivvi.” 21
Muhtin nubbi, su máhttájeaddji, dajai sutnje: “Hearrá, suova mu vuos mannat ruoktot ja hávdádit áhččán.” 22
1 Tim 5,6
Alm 3,1
Muhto Jesus vástidii: “Čuovo mu! Divtte jábmiid hávdádit jábmiideaset.”
Jesus šiggu biekka
23Jesus lávkii fatnasii, ja máhttájeaddjit bohte su maŋis. 24Fáhkkestaga šattai garra dálki, nu ahte fanas measta jávkkai báruid sisa, muhto Jesus ođii. 25
Dalle máhttájeaddjit bokte su ja dadje: “Hearrá, gájo min, mii heavvanit!” 26
89,10
107,29
Jesus celkkii sidjiide: “Manne dii lehpet nie árggit, dii uhccán oskkolaččat?” De son lihkai ja šikkui biekka ja jávrri, ja šattai áibbas goalki. 27Olbmot ovddošedje ja dadje: “Gii dát olmmái lea? Velá biekkat ja bárutge jeagadit su.”
Jesus Gadara guovllus
288,28 Gadara guvlui guovlu mii lea Gennesaretjávrri lulleoarjjabealde. Giehtačállosiid iešguđetlágán čállinvuogit čatnet guovllu eatnat gávpogiidda: Gadara, Gerasa, Gergesa.Go Jesus joavddai nuppe beallái jávrri Gadara guvlui, de su ovddal bohte hávddiin guokte bosttahuvvon olbmá. Soai leigga nu veahkaválddálaččat ahte ii oktage sáhttán mannat dan geainnu. 29
Mark 1,24
Soai čuorvvuiga: “Ipmila Bárdni, mii dus lea minguin dahkamuššan? Leatgo don boahtán deike givssidit min ovdal áiggi?” 30Oanehis gaskka duohken lei stuorra spiidneeallu guohtumin. 31Bahás vuoiŋŋat ánuhedje Jesusis: “Jos don áját min olggos, de suova min mannat spiidneellui.” 32Jesus celkkii: “Mannet!” Dalle vuoiŋŋat vulge olbmá guoktás ja manne spiinniide, ja oppa eallu hurgalii báktedardda badjel vuolás jávrái ja heavvanii.
33Guođoheaddjit viehkaledje báhtui. Go sii bohte gávpogii, de sii muitaledje mo lei geavvan ja mii lei dáhpáhuvvan bosttahuvvon olbmá guoktái. 34
Dalle buohkat vulge gávpogis Jesusa ovddal. Go sii oidne su, de sii ánuhedje su vuolgit eret sin guovllus.
Jesus buorida lámis olbmá
919,1 dan gávpogii gos son ásai Kapernaum. Gč. 4,13.Jesus lávkii fatnasii, manai rastá jávrri ja bođii dan gávpogii gos son ásai. 2
Doppe olbmot bukte su lusa lámis olbmá gii veallái guoddinseaŋggas. Go Jesus oinnii sin oskku, de son celkkii lámis olbmái: “Leage dorvvolaš, bártnážan, du suttut addojuvvojit dutnje ándagassii.” 3
Muhtun čáloahppavaččat jurddašedje dalle: “Sonhan bilkida Ipmila.” 4Jesus oinnii maid sii jurddašedje, ja celkkii: “Manne dis leat váimmus nie bahás jurdagat? 5Goappá lea álkit, dadjat: ‘Du suttut addojuvvojit dutnje ándagassii’, vai dadjat: ‘Lihka ja vázzil’? 6
Muhto vai diehtibehtet ahte Olbmobártnis lea váldi eatnama alde addit suttuid ándagassii” – ja dál son sártnui lámis olbmái – “lihka, váldde seaŋggat ja mana ruoktot!” 7Dalle olmmái lihkai ja vulggii ruoktot. 8Go olbmot dan oidne, de sii dohppehalle ballui ja máidno Ipmila guhte lei addán olbmuide dakkár válddi.
Jesus rávká Matteusa
9
9,9 tuolloviesu meaddel Kapernaum lei deaŧalaš gávpegeainnu guoras, Syria ja Gaskameara gaskkas. ▶ tuollu.Go Jesus lei vuolgimin gávpogis ja manai tuolloviesu meaddel, de son oinnii Matteus-nammasaš olbmá čohkkámin doppe. Jesus celkkii sutnje: “Čuovvul mu!” Ja Matteus čuožžilii ja vulggii čuovvut Jesusa.
109,10 tuollárat ja suttolaččat >5,46.Go Jesus de lei guossis su viesus, de dohko bohte ollu tuollárat ja suttolaččat, ja sii boradedje Jesusiin ja su máhttájeddjiiguin. 11Go farisealaččat dan oidne, de sii dadje Jesusa máhttájeddjiide: “Manne din oahpaheaddji borada tuolláriiguin ja suttolaččaiguin?” 12Jesus gulai dan ja celkkii: “Eai dearvvaš olbmot dárbbaš buorideaddji, muhto buohccit. 13
Mi 6,8
Matt 12,7
1 Tim 1,15
Mannet guorahallat maid dát mearkkaša: Váibmoláđisvuođa mun dáhtun, inge oaffara. In mun leat boahtán rávkat vanhurskásiid, muhto suttolaččaid.”
Headjaguossit eai fástut
14
Luk 18,12
De Jesusa lusa bohte Johannesa máhttájeaddjit. Sii jerre: “Manne du máhttájeaddjit eai fástut, go mii ja farisealaččat fástudit?” 15
Joh 3,29
2 Kor 11,2
Ef 5,23eč
Alm 19,7
Jesus vástidii: “Eai suige headjaguossit sáhte moraštit dalle go irgi ain lea sin luhtte? Muhto boahtá vel áigi go irgi lea eret, ja dalle sii fástudit.
16
Ii oktage bija duhppekeahtes duogŋasa boares biktasii, dasgo dat duokŋas gaiku biktasa, ja ráigi šaddá velá stuoribun. 179,17 viidneseahkaide Ođđa viidni fertii ráddjojuvvot ođđa viidneseahkaide mat vatnet eaige gaikán go viidni geavvá.Iige oktage leike varas viinni boares viidneseahkaide. Dasgo dalle seahkat gaikánit, viidni golgá eatnamii ja seahkat billašuvvet. Ii, varas viidni leikojuvvo ođđa viidneseahkaide, ja dalle viidni ja seahkat bissot áimmuin.”
Jairosa nieida. Nisson gii gillái vardimiid
18Go Jesus ain lei sárdnumin singuin, de dasa bođii muhtun synagoga ovdaolmmoš. Son luoitádii Jesusa ovdii ja dajai: “Mu nieida lea aiddo jápmán, muhto boađe ja bija gieđa su ala, de son gal eallá.” 19Jesus čuožžilii ja vulggii olbmá fárrui oktan máhttájeddjiidisguin.
20
9,20 vardimat dahke nissonolbmo seremonialaččat buhtismeahttumin. Vrd. 3 Mos 15,25–30. bivttasdiehpi Njealji bivttasčiega diehpit galge muittuhit eallit Hearrá báhkkomiid mielde. Vrd. 4 Mos 15,37–41; 5 Mos 22,12.Dalle Jesusii lahkonii muhtun nisson gii lei gillán vardimiid guoktenuppelohkái jagi. Son bođii Jesusa lusa maŋil ja guoskkahii su bivttasdiehpi, 21
Luk 6,19
dasgo son jurddašii: “Jos mun fal beasan guoskkahit su biktasa, de mun buorránan.” 22
Jesus jorggihii, oinnii nissona ja celkkii: “Nieiddažan, leage dorvvolaš! Du osku lea beastán du.” Dan bottu rájes nisson lei dearvvaš.
239,23 šlámaideaddji joavkku Go muhtun jámii, de lei vierru čájehit morraša alla čuorvasiiguin ja váidaluslávlagiiguin, ▶ moraštanvierut. Vrd. Jer 9,17č; Am 5,16.Go Jesus ollii synagoga ovdaolbmo vissui ja oinnii njurgganasčuojaheddjiid ja šlámaideaddji joavkku, de son celkkii: 24
“Mannet eret! Nieida ii leat jápmán, son oađđá.” Sii boagustedje su. 25
Go olbmot ledje áddjojuvvon olggos, de Jesus manai sisa ja válddii nieidda gihtii, ja nieida lihkai. 26Sáhka das mii lei dáhpáhuvvan, bekkii miehtá dan guovllu.
Jesus buorida guokte čalmmeheami
27
9,27 árpmit greikkagillii eleison. >17,15. Davida bárdni juvddálaš namahus vuidojuvvon beastigonagassii, ▶ Messias. Vrd. 1,1; 22,41–46.Go Jesus manai doppe ain ovddos, de su čuovvuledje guokte čalmmeheami. Soai čuorvvuiga: “Davida bárdni, árpmit munno!” 28
Ja go Jesus joavddai dohko gosa lei mannamin, de čalmmeheamit bođiiga sisa su lusa. Jesus jearai sudnos: “Oskubeahttigo dasa ahte mun veaján veahkehit dudno?” Soai vástideigga: “De osko, Hearrá.” 29Dalle son guoskkahii sudno čalmmiid ja celkkii: “Šaddos dudnuide nu mo oskubeahtti”, 30
ja sudno čalmmit rahpasedje. Jesus gilddii sudno garrasit: “Alli muital dán geasage.” 31Muhto go soai leigga vuolgán doppe, de soai muitaleigga sága su birra miehtá dan guovllu.
Jesus buorida gielaheami
32
Go olbmát leigga mannan, de buktojuvvui Jesusa lusa gielahis olmmái geas lei bahás vuoigŋa. 33
Jesus ájii bahás vuoiŋŋa olggos, ja gielaheapme sárdnugođii. Olbmot ovddošedje ja dadje: “Ii oktage leat goassege oaidnán dákkára Israelis.” 34
Muhto farisealaččat dadje: “Bahás vuoiŋŋaid oaivámučča fámuin son ádjá olggos bahás vuoiŋŋaid.”
Ládju lea stuoris
35
Jesus vádjolii buot gávpogiin ja giliin. Son oahpahii synagogain, sárdnidii riikka evangeliuma ja buoridii buot olbmuid buozalvasaid ja skibaid. 36
1 Gon 22,17
Esek 34,2eč
9,36 árkkášii sin njuorrasit Vrd. 14,14; 15,32; 18,27; 20,34; Mark 1,41; Luk 7,13.Go son oinnii olbmuid, de son árkkášii sin njuorrasit, dasgo olbmot ledje goarránan ja vártnuheamit dego sávzzat main ii leat geahčči. 37
Dalle son celkkii máhttájeddjiidasas: “Ládju lea stuoris, muhto bargit uhccán. 38Rohkadallet dan dihte láju hearrá vuolggahit bargiid ládjosis.”