Apostalat vuolggahuvvojit
91Jesus rávkkai čoahkkái iežas guoktenuppelohkái máhttájeaddji ja attii sidjiide fámu ja válddi buoridit buozalvasaid ja ádjit olggos bahás vuoiŋŋaid. 2
9,2 vuolggahii sin Vrd. namahusa “apostal”, mii greikkagiela mielde lea “áirras”. ▶ apostal.Son vuolggahii sin sárdnidit Ipmila riikka ja buoridit buhcciid. 3
22,35
Son celkkii sidjiide: “Allet váldde mielde mátkái maidege, allet soappi alletge lávkka, allet láibbi, ruđa alletge eambbo go ovtta báiddi. 4Go dii lehpet boahtán muhtun vissui, de das orrot ja das fas vulget. 5
9,5 savdnjilehket vel muolddage julggiin symbolalaš dahku mii čájeha ahte olmmoš botke oktavuođa daiguin geat hilgot evangeliuma. Vrd. Neh 5,13; Luk 10,11; Apd 13,51.Ja jos muhtin báikkis eai váldde din vuostá, de vulget dan gávpogis ja savdnjilehket vel muolddage julggiin, duođaštussan sin vuostá.”
6Nu máhttájeaddjit vulge. Sii manne gilis gillái, ja juohke báikkis sii sárdnidedje evangeliuma ja buoridedje buhcciid.
Herodes jearrá Jesusa birra
7
9,7 Njealjádasráđđejeaddji Herodes Herodes Antipas. Gč. 3,1. ▶ Herodesa sohka.Njealjádasráđđejeaddji Herodes gulai buot dáid dáhpáhusaid iige diehtán maid galggai jurddašit. Muhtumat oainnat dadje ahte Johannes lei čuožžilan jábmiid luhtte, 89,8 Elia >1,17.muhtumat ahte Elia lei almmustuvvan, muhtumatgis ahte soames dološ profehta lei čuožžilan jábmiid luhtte. 9
9,9 Johannesa … steavliduvvot Vrd. Matt 14,3–12; Mark 6,14–29.Herodes dajai: “Johannesa mun lean diktán steavliduvvot. Gii de lea dát olmmái gean birra mun gulan buot dáid?” Ja son bivddii oažžut oaidnit Jesusa.
Jesus galleha vihttaduhát olbmá
10Apostalat máhcce ja muitaledje Jesusii buot maid ledje dahkan. Jesus válddii sin mielddis ja vulggii Betsaida gávpoga lahkosiidda, vai beassá leat sierranassii. 11Muhto olbmot gulle gos son lei, ja čuvvo su maŋil. Jesus divttii sin boahtit lusas. Son sárdnidii sidjiide Ipmila riikka ja buoridii buohkaid geat dárbbašedje veahki.
12Go beaivi veaigánišgođii, de Jesusa guoktenuppelohkái máhttájeaddji bohte su lusa ja dadje: “Vuolggat olbmuid eret, vai sii besset mannat lagas giliide ja dáluide ja skáhppot idjasaji ja biepmu. Dáthan lea áibbas ávdin báiki.” 13Jesus vástidii: “Addet dii sidjiide borramuša.” Sii dadje: “Eai mis leat eambbo go vihtta láibbi ja guokte guoli, jos juo eat mana oastit borramuša buot dáidda olbmuide.” 14Das ledje lahka vihttaduhát olbmá. Jesus celkkii máhttájeddjiide: “Čohkánahttet sin eatnamii, guđege doahkkái vihttalogi.” 15Sii dahke nu ja čohkánahtte buohkaid. 16Son válddii dan vihtta láibbi ja guokte guoli, geahčai bajás albmái ja rohkadalai giittusrohkosa. De son doadjalii láibbiid ja attii bihtáid máhttájeddjiidasas, vai sii besset juogadit daid olbmuide. 17Buohkat borre ja gallánedje, ja báhcán bihtát čohkkejuvvojedje guoktenuppelohkái veaddelihti dievva.
Petera dovddasta Jesusa Messiasin. Jesus einnosta iežas gillámuša
18Oktii go Jesus lei mannan rohkadallat sierranassii ja máhttájeaddjit ledje suinna, de son jearai sis: “Geanin olbmot lohket mu?” 19
Sii vástidedje: “Muhtumat Johannes gásttašeaddjin, muhtumat Elian, muhtumatgis dadjet ahte soames dološ profehta lea čuožžilan jábmiid luhtte.” 20
23,35
Apd 4,26
9,20 Messias >2,11.Jesus jearai: “Naba dii? Geanin dii lohkabehtet mu?” Peter vástidii: “Don leat Ipmila Messias.” 21Jesus gilddii sin garrasit muitaleames dan geasage 22
Matt 16,21Luk 9,44
18,31eč
9,22 vuorrasat … čáloahppavaččat joavkkut mat gulle ráđđái mii lei juvddálaččaid bajimus duopmostuollu ja stivrenásahus romalaččaid ráđđejumi áigge. ▶ ráđđi, Alla ráđđi. goalmmát beaivvi Dán lohkanvuogi mielde rehkenastojuvvojit sihke beaivi go Jesus jápmá ja beaivi go son bajásčuožžila.ja celkkii: “Olbmobárdni ferte gillát ollu. Álbmoga vuorrasat, bajimusbáhpat ja čáloahppavaččat hilgot su ja son goddojuvvo, muhto goalmmát beaivvi son čuožžila jábmiid luhtte.”
Jesusa čuovvun
23
9,23 váldit … ruossa čujuha virrui ahte olmmoš gii russiinávlejuvvui ieš guttii ruossa doaresmuora steavlidanbáikái. Gč. Joh 19,17.Jesus celkkii buohkaide: “Jos guhtege dáhttu boahtit mu maŋis, de son ferte biehttalit iežas, váldit juohke beaivvi iežas ruossa ja čuovvut mu. 24
Luk 17,33
Joh 12,25
Danin go dat gii dáhttu gádjut iežas eallima, massá dan, muhto dat gii massá iežas eallima mu dihte, gádju dan. 25Mii ávkkiid das lea olbmui jos son vuoitá oppa máilmmi, muhto massá iežas eallima ja heavvana? 26
2 Tim 1,8
Gii heahpana mu ja mu sániid dihte, dan dihte Olbmobárdnige heahpana go son boahtá iežas ja Áhčis ja bassi eŋgeliid hearvásvuođas. 27
Duođaid, mun cealkkán didjiide: Muhtumat dain geat leat čuožžumin dás, eai muosát jápmima ovdal go oidnet Ipmila riikka.”
Máhttájeaddjit oidnet Jesusa hearvásvuođa
28Sullii vahku geažes das go Jesus lei cealkán dán, de son válddii mielddis Petera, Johannesa ja Jakoba ja manai várrái rohkadallat. 29Rohkadaladettiin su ámadadju nuppástuvai, ja su biktasat šadde čeaskadin ja šearradin. 30Ja seammás das ledje guokte olbmá, Moses ja Elia, sárdnumin suinna. 31Soai almmustuvaiga almmálaš hearvásvuođas ja sártnuiga su eretvuolgimis mii ollašuvašii Jerusalemis. 32
2 Pet 1,16
Lossa nahkárat ledje rohtten Petera ja máhttájeaddji guoktá geat leigga suinna. Go sii morihedje, de sii oidne Jesusa su hearvásvuođas ja dan guokte olbmá geat leigga su luhtte. 33Go olbmát leigga earránaddamin Jesusa luhtte, de Peter dajai: “Oahpaheaddji, lea buorre ahte mii leat dáppe. Mii dahkat golbma goađi, ovtta dutnje, ovtta Mosesii ja ovtta Eliai.” Muhto ii son diehtán maid dajai. 34Go Peter lei ain sárdnumin, de bođii balva ja suoivvanasttii sin. Máhttájeaddjit suorganedje go oidne olbmáid jávkamin balvva sisa. 35
Matt 3,17Luk 3,22
Apd 3,22
Balvvas gullui jietna: “Dát lea mu Bárdni, su mun lean válljen. Gullet su!” 36Ja go jietna gullui, de sii oidne Jesusa leamen das okto. Máhttájeaddjit orro jávohaga eaige vel dalle muitalan geasage maid ledje oaidnán.
Jesus ádjá bártnis olggos bahás vuoiŋŋa
37Go sii maŋit beaivvi njidje váris, de ollu olbmot ledje vuordimin Jesusa. 38Muhtun olmmái čuorvvui olbmuid gaskkas: “Oahpaheaddji, mun ánuhan dus: Boađe geahččat mu bártni, iežan áidna máná! 39Vuoigŋa láve dohppet su, ja dallánaga son čuorvugoahtá, ja dat gaiku su nu ahte son soalssida. Go vuoigŋa viimmat guođđá su, de dat lea measta loahpahan su. 40Mun sihten du máhttájeddjiid ádjit dan olggos, muhto eai sii veadján dahkat dan.” 41Dalle Jesus celkkii: “Vuoi dán eahpeoskkolaš ja jorggu buolvva! Man guhká mun vel ferten leat din luhtte ja gierdat din? Buvtte bártnát deike.” 42Ovdal go bárdni joavddai Jesusa lusa, de bahás vuoigŋa bálkestii su veallut ja gaikkui su. Jesus šikkui buhtismeahttun vuoiŋŋa, buoridii bártni ja attii su fas áhččái. 43Buohkat hirpmástuvve go oidne Ipmila stuorisvuođa.
Jesus einnosta fas iežas gillámuša
Go buohkat ovddošedje Jesusa daguid, de son celkkii máhttájeddjiidasas: 44
18,31eč
“Guldalehket dárkilit maid mun dál cealkkán: Olbmobárdni addojuvvo olbmuid gihtii.” 45Muhto sii eai ádden maid son oaivvildii. Dat lei čihkkojuvvon sidjiide vai sii eai ádde dan, eaige sii duostan jearrat sus maid dat mearkkašii.
Guhtemuš lea stuorimus?
46
Máhttájeddjiid millii badjánii jurdda, guhtemuš sis lei stuorimus. 47Muhto Jesus diđii maid sii jurddašedje. Son válddii máná iežas báldii 48
Joh 13,20
ja celkkii sidjiide: “Dat gii váldá vuostá dán máná mu nammii, váldá vuostá mu. Ja gii váldá vuostá mu, dat váldá vuostá su gii lea vuolggahan mu. Dasgo son gii lea unnimus din buohkaid gaskkas, lea stuoris.”
Oavdudagut Jesusa nammii
49
Johannes dajai dalle: “Oahpaheaddji, mii oinniimet muhtuma ádjimin olggos bahás vuoiŋŋaid du nammii. Mii gilddiimet su, go son juo ii leat min searvvis.” 50
Muhto Jesus vástidii: “Allet gieldde su. Gii ii leat din vuostá, dat lea din beale.”
Jesus ja samarialaččat
51
17,11
19,28
Go lahkanii áigi go Jesus galggai váldojuvvot albmái, de son vádjolišgođii Jerusalema guvlui 52ja vuolggahii áirasiid iežas ovdal. Sii vulge ja bohte muhtun Samaria gávpogii skáhppot sutnje idjasaji. 53
9,53 biehttaledje váldimis su vuostá Samarialaččain lei sierra bassibáiki Garisimváris. Sis lei erenoamáš vuosteháhku daid vuostá geat johte sin eatnama čađa go ledje mannamin Jerusalemii. ▶ samarialaš.Muhto giliolbmot biehttaledje váldimis su vuostá, danne go son lei vádjoleamen Jerusalemii. 549,54 dola … loahpahit sin Ođđaset giehtačállosat lasihit: “nugo Elia dagai”. Vrd. 2 Gon 1,10.12.Go su máhttájeaddjit Jakob ja Johannes dan gulaiga, de soai dajaiga: “Hearrá, dáhtutgo munno gohččut dola gahččat vuolás almmis ja loahpahit sin?” 559,55 Doai eahppi … muhto beastit Sánit leat mielde dušše ođđaset giehtačállosiin. Vrd. 19,10; Joh 3,17.Muhto son jorggihii ja cuiggodii sudno: “Doai eahppi dieđe mii vuoiŋŋaid dudnos lea. Olbmobárdni ii leat boahtán olbmuid heavahit, muhto beastit.” 56De sii manne nuppi gillái.
Jesus gáibida visot
57Go sii ledje vádjoleamen, de muhtun olmmái dajai Jesusii: “Mun čuovun du gosa ihkinassii don manažat.” 58Jesus celkkii sutnje: “Riebaniin leat biejut ja almmi lottiin beasit, muhto Olbmobártnis ii leat man vuostá doarjalit oaivvi.”
59Muhtun earrásii Jesus celkkii: “Čuovo mu!” Olmmái vástidii: “Hearrá, divtte mu vuos hávdádit iežan áhči.” 60
1 Tim 5,6
Alm 3,1
Muhto Jesus celkkii sutnje: “Divtte jábmiid hávdádit jábmiideaset, muhto vuolgge don ieš sárdnidit Ipmila riikka.”
61
Muhtun eará dajai: “Hearrá, mun áiggun čuovvut du, muhto divtte mu vuos váldit earrodearvvuođaid iežan olbmuin.” 62
Sutnje Jesus vástidii: “Dat gii dohppe plogii ja geahččá maŋás, ii leat dohkálaš Ipmila riikii.”