181Munnje bođii dát Hearrá sátni: 2
Váid 5,7
Manin dii atnibehtet dán sátnevádjasa Israelis:
Áhčit borre suvrra viidnemurjjiid,
mánáid bánit raššot.
3Nu duohta go mun ealán, cealká Hearrá Ipmil, dii ehpet oaččo šat atnit dan sátnevádjasa Israelis. 4Buohkaid eallin gullá munnje, sihke áhči ja bártni eallin gullá munnje. Dat gii sudduda, dat galgá jápmit.5Vuoigatlaš olmmái dahká dan mii lea riekta ja vuoigat. 6
3 Mos 18,19č
Son ii doala oaffarmállásiid váriin iige bálval israellaččaid eahpeipmilgovaid. Son ii heahppášuhtte lagamuččas áhká iige veallá nissoniin dalle go nisson lea buhtismeahttun. 7
Sál 15,2eč
Matt 25,35eč
Son ii soardde guđege, muhto máhcaha velggolažžii pántta, son ii rievit guđege, muhto addá láibbi nealgeolbmui ja bivttasta dan gii lea álás. 8Son ii lone reanttu vuostá iige váldde liigevuoittu. Son bissu guhkkin vearrivuođas, son dubme vuoigatlaččat olbmuid gaskkas. 9Son doallá mu báhkkomiid ja doahttala mu lágaid ja dahká nugo lea riekta. Diekkár olmmái lea vanhurskkis, son oažžu eallit. Ná cealká Hearrá Ipmil.
10Muhto dát vuoigatlaš olmmái sáhttá oažžut bártni gii šaddá veahkaválddálažžan ja olmmošgoddin ja rihkku báhkkomiid 11maid áhčči ii goassege leat rihkkon. Son doallá oaffarmállásiid váriin dahje veallá lagamuččas áhkáin, 12soardá vártnuheami ja váivváša, rievida olbmo iige máhcat pántta. Son bálvala eahpeipmilgovaid ja dahká fasttes daguid, 13lone reanttu vuostá ja váldá liigevuoittu. Dakkár bárdni ii oaččo eallit. Son lea dahkan dáid fasttes daguid, son galgá ráŋggáštuvvot jápmimiin. Son lea ieš dasa sivalaš.
14Muhto dát olmmái sáhttá oažžut bártni guhte oaidná buot suttuid maid su áhčči lea dahkan, ballá dain iige ieš daga seammá ládje. 15Son ii doala oaffarmállásiid váriin iige bálval israellaččaid eahpeipmilgovaid, ii veallá lagamuččas áhkáin, 16ii soardde guđege iige váldde pántta, ii rievit guđege muhto addá láibbi nealgeolbmui ja bivttasta dan gii lea álás. 17Son doallá iežas guhkkin vearrivuođas, ii váldde reanttu iige liigevuoittu, muhto doallá mu lágaid ja doahttala mu báhkkomiid. Son ii galgga jápmit áhčis vearredaguid dihte, son oažžu eallit. 18Muhto su áhčči lea soardán ja rievidan ja bargan vuoigatmeahttumit iežas olbmuid vuostá, ja danin son galgá jápmit vearredaguidis geažil. 19Dii jearrabehtet: “Manne bárdni ii ráŋggáštuvvo áhčis suttuid geažil?” Danne go bárdni lea bargan riekta ja vuoigadit, son lea doahttalan buot mu báhkkomiid ja doallan daid, ja danin son oažžu eallit. 20
2 Gon 14,6
Muhto dat gii sudduda, galgá jápmit. Bárdni ii ráŋggáštuvvo áhčis suttuid dihte iige áhčči ráŋggáštuvvo bártnis suttuid dihte. Vanhurskkis oažžu iežas vanhurskkisvuođa mielde ja ipmilmeahttun oažžu iežas ipmilmeahttunvuođa mielde.
21Jos ipmilmeahttun jorgala suttuinis ja doallá buot mu báhkkomiid ja dahká riekta ja vuoigadit, de son oažžu eallit, ii son jáme. 22Buot su suttut leat vajáldahttojuvvon, ja son oažžu eallit daid vuoigatlaš daguid dihte maid lea dahkan. 23
Jona 3,10
2 Pet 3,9
Ná cealká Hearrá Ipmil: Dáhtošingo mun ipmilmeahttuma jápmima? Ingo mun baicce dáhto su jorgalit geainnuinis ja oažžut eallit? 24
33,12
Muhto jos vanhurskkis jorgala vanhurskkisvuođastis, jos son dahká vearrivuođa, seammá fastivuođaid maid ipmilmeahttun dahká, oažžugo son dalle eallit? Buot su vuoigatlaš dagut vajáldahttojuvvojit. Son galgá jápmit iežas oskkáldasmeahttunvuođa ja iežas suttuid dihte. 25
Muhto dii dadjabehtet: “Hearrá geaidnu ii leat vuoigat.” Gullet, israellaččat! Mu geaidnugo ii leat vuoigat? Almma din iežadet geainnut eai leat vuoigadat!
26
Muhto jos vuoigatlaš olmmoš jorgala vuoigatlašvuođastis ja dahká vearrivuođa, de son jápmá iežas vearredaguid dihte. 27Jos ipmilmeahttun jorgala ipmilmeahttunvuođastis ja dahká dan mii lea riekta ja vuoigat, de son gádju iežas eallima. 28
Go son oaidná suttuidis ja jorgala dain, de son ii jáme, muhto oažžu eallit. 29Ja goittotge israellaččat dadjet: “Hearrá geaidnu ii leat vuoigat.” Mungo in daga riekta, israellaččat? Almma dii ieža dahkabehtet dan mii lea vuoigatmeahttun?
30
Esek 33,11
Dan dihte mun dubmen din, israellaččat, juohkehačča su daguid mielde, cealká Hearrá Ipmil. Jorgalehket! Jorgalehket buot suttuineattet, vai mihkkege vearredaguid ii jorralahtáše din. 31
Esek 11,19
36,26
Suhppejehket alddádet buot vearredaguid maid lehpet dahkan! Ráhkadehket alcceseattet ođđa váimmu ja ođđa vuoiŋŋa. Manne dii jámášeiddet, israellaččat? 32Mun in dáhto guđege jápmima, cealká Hearrá Ipmil. Jorgalehket, de dii oažžubehtet eallit!
191Lávllo morašlávlaga Israela oaivámuččaid birra:
219,2 ledjon Juda dahje Jerusalem. čivggaidis Juda oaivámuččat.Ledjon lei du eadni!
Njiŋŋelas ledjon ledjoniid gaskkas.
Dat goarjadii nuorra ledjoniid gaskkas
ovttas čivggaidisguin.
319,3 Čivggainis muhtuma gonagas Joahas gean farao Neko válddii fáŋgan. Vrd. v. 5 ja 2 Gon 23,31eč.Čivggainis muhtuma dat divššodii,
ja dat šattai gievrras ledjonin.
Dat oahpai rievidit stajádusa,
dat borai olbmuidnai.
4
2 Muit 36,4
Muhto álbmogat gohččojuvvojedje
dan vuostá,
ja dat darvvihuvvui sin bivdoroggái
ja dolvojuvvui njunnerieggás láidemiin
Egypta eatnamii.
519,5 čivggainis nuppi gonagas Jojakin gii dolvojuvvui Babylonii. Vrd. v. 9. >17,4.Go ledjoneadni oinnii
ahte son lei vuordán duššás
ja buot su doaivu lei jávkan,
de dat válddii čivggainis nuppi
ja šaddadii dan.
6Čivga jođašii ledjonvalvviin,
ja dat šattai gievrras ledjonin.
Dat oahpai rievidit stajádusa,
dat borai olbmuidnai.
7Dat duššadii sin šloahtaid
ja heavahii sin gávpogiid.
Buot eatnama ássit doarggistedje,
go dat čearggui.
8Muhto álbmogat gohččo čoahkkái
veagaideaset,
ja dan ovdii lebbejuvvui fierbmi,
dat darvvihuvvui sin bivdoroggái.
9
2 Muit 36,10
Dat oaččui čeabehii láhkkiid
ja njunnái rieggá,
ja dat dolvojuvvui Babylona gonagasa lusa
ja biddjojuvvui ladnái,
vai dan čeargun ii šat gulloše
Israela váriin.
1019,10 viidnemuorra >15,2.Du eadni lei
dego gárddi viidnemuorra,
čáhcegáddái ceggejuvvon.
Dat lei suorgái ja šattolaš,
dashan lei valjis čáhci.
11Dasa šadde váfes oavssit
ráđđensoabbin anolaččat,
dat čuzii balvvaid gaskii,
dat lei allat ja oidnui guhkás,
dan oavssit ledje lastát.
12Muhto vašis dat rohttejuvvui luovus
ja bálkestuvvui eatnamii,
ja nuortabiegga goikadii dan murjjiid.
Dan váfes oavssit doddjojuvvojedje,
dat áste, ja dolla lovttii daid.
13Dál viidnemuorra
lea ceggejuvvon meahccái,
jakŋá ja goiki eatnamii.
14
25,1eč
Dan ovssiin vulggii dolla
mii lovttii dan surggiid ja murjjiid.
Ii leat das šat váfes oaksi,
ii ráđđensoabbin anolaš muorra.
Dát lea morašlávlla, ja morašlávllan dat šattai.
201
20,1 Čihččet jagi maŋŋil go vuosttaš Judea olbmot dolvojuvvojedje jagi 590 o.Kr. Gč. 8,1.Čihččet jagi viđát mánus, mánu logát beaivvi bohte muhtun Israela vuorrasat jearrat Hearrás ráđi. Sii čohkánedje mu ovdii, 2ja dalle munnje bođii dát Hearrá sátni: 3Olmmoš, sártno Israela vuorrasiidda ja daja: Ná cealká Hearrá Ipmil: Boahtibehtetgo dii jearrat mus ráđi? Nu duohta go mun ealán, mun in divtte din jearrat alddán ráđi, cealká Hearrá Ipmil. 4
23,36
Cuiggot, cuiggot sin, olmmoš! Dieđit sidjiide, makkár fastivuođaid sin áhčit leat dahkan! 5
Daja sidjiide: Ná cealká Hearrá Ipmil: Dan beaivvi go mun válljejin Israela, de mun vurdnon váli Jakoba nállái. Egyptas mun dovddahin iežan sidjiide ja celken: “Mun lean Hearrá, din Ipmil.” 6
33,3
Mun vurdnon doalvut sin Egyptas eatnamii maid ledjen geahččan sin várás, eatnamii mas golgá mielki ja honnet ja mii lea čábbámus buot eatnamiin. 7
1 Sam 7,3
Mun celken sidjiide: “Suhppejehket eret fasttes eahpeipmiliid mat geasuhit din. Allet daga iežadet buhtismeahttumin Egypta ipmilgovaiguin. Mun lean Hearrá, din Ipmil.” 8Muhto sii ledje gážžárat eaige dáhtton gullat mu. Sii eai suhppen eret fasttes eahpeipmiliid mat geasuhedje sin, eaige hilgon Egypta ipmilgovaid. Dalle mun áigon golggahit moarrán ja gurret suhtton sidjiide Egyptas. 9Muhto mun dahken dan mii lei dohkálaš mu nammii, vai mu namma ii heahppášuhttojuvvoše daid álbmogiid ovddas maid gaskkas israellaččat ásse, ja maid oaidnut mun ledjen dovddahan iežan sidjiide ja dolvon sin Egyptas.
10
Nu mun bukten sin Egyptas, mun bukten sin meahccái. 11
3 Mos 18,5
5 Mos 5,1eč
Rom 10,5
Mun adden sidjiide báhkkomiiddán ja oahpahin sidjiide lágaidan – dat gii daid doallá, oažžu eallit. 12
31,13
5 Mos 5,12
Mun maiddái adden sidjiide sabbahiiddán mearkan sin ja mu gaskii, vai sii dieđášedje ahte mun, Hearrá, lean basuhan sin. 13
32,10
4 Mos 16,21
Esek 23,38
Muhto israellaččat gážžárušše mu vuostá meahcis. Sii eai doahttalan mu báhkkomiid, sii hilgo mu lágaid – dat gii daid doallá, oažžu eallit. Mu sabbahiidge sii eahpebasuhedje sakka. Mun áigon golggahit moarrán sin badjelii meahcis ja loahpahit sin. 14
5 Mos 9,28
Muhto mun dahken dan mii lei dohkálaš mu nammii, vai mu namma ii heahppášuhttojuvvoše daid álbmogiid ovddas maid oaidnut mun ledjen dolvon sin Egyptas. 15
Meahcis mun goitge vurdnon ahte in doalvvo sin dan eatnamii maid ledjen lohpidan sidjiide, eatnamii mas golgá mielki ja honnet ja mii lea čábbámus buot eatnamiin. 16Siihan ledje hilgon mu lágaid eaige lean doahttalan mu báhkkomiid. Sii ledje eahpebasuhan mu sabbahiid ja gesson iežaset eahpeipmilgovaide. 17Dattetge mun ledjen árpmolaš inge duššadan sin, inge mun loahpahan sin meahcis.
18Meahcis mun sárdnon sin mánáide: “Allet doahttal áhčiideattet báhkkomiid alletge doala sin lágaid. Allet daga iežadet buhtismeahttumin sin eahpeipmilgovaiguin. 19
Mun lean Hearrá, din Ipmil. Doahttalehket mu báhkkomiid ja dollet mu lágaid ja ellet daid mielde. 20Basuhehket mu sabbahiid, lehkoset dat mearkan din ja mu gaskkas, vai dii ipmirdehpet ahte mun lean Hearrá, din Ipmil.” 21Muhto sin mánát gážžárušše mu vuostá. Sii eai doahttalan mu báhkkomiid eaige doallan mu lágaid – dat gii daid doallá, oažžu eallit. Sii dahke mu sabbahiid eahpebassin. Dalle mun áigon golggahit moarrán ja gurret suhtton sidjiide meahcis. 22Muhto mun rohttejin gieđa ruoktot ja dahken dan mii lei dohkálaš mu nammii, vai mu namma ii heahppášuhttojuvvoše daid álbmogiid ovddas maid oaidnut mun ledjen dolvon israellaččaid Egyptas. 23
5 Mos 28,64
Meahcis mun almmatge vurdnon biđget sin álbmogiid gaskii ja botkkuhit sin vieris eatnamiidda. 24Siihan eai lean eallán mu lágaid mielde. Sii ledje hilgon mu báhkkomiid, eahpebasuhan mu sabbahiid ja diktán áhčiideaset eahpeipmilgovaid giktalit sin. 25
Apd 7,42
Mungis adden sidjiide báhkkomiid mat eai lean buorit, ja lágaid mat eai addán eallima. 26
Mun dahken sin buhtismeahttumin, go sii oaffarattáldahkan bukte vuosttaža mii rahpá eatnigoaŧu. Mun dáhtton suorggahit sin, vai sii ipmirdivčče ahte mun lean Hearrá.
27Olmmoš, sártno dal israellaččaide ja daja: Ná cealká Hearrá Ipmil: Velá oktii din áhčit hiddjidedje mu iežaset oskkáldasmeahttunvuođain. 28
Hos 4,13
Go mun ledjen buktán sin eatnamii maid ledjen vurdnon addit sidjiide, de sii dopme oaffaruššat njuovvanoaffariiddiset gos beare oidne alla dievá dahje lastás muora, sii adde oaffarattáldagaid mat moaráhuhtte mu, oaffarušše oaffariid main lei soažžudeaddji hádja ja golggahedje juhkamušoaffariiddiset. 29Ja mun jerren sis: “Mii báikkiid lea dat gosa dii mannabehtet oaffaruššat?” Dan rájes dan namma lea leamaš “oaffarbáiki”.
30Daja israellaččaide: Ná cealká Hearrá Ipmil: Dii dahkabehtet iežadet buhtismeahttumin áhčiideattet láhkái ja furrošehpet fasttes eahpeipmiliiddádetguin. 31
17,17
Esek 14,3
20,31 oaffaruššabehtet … dolas >16,21.Velá otná beaivvinai dii dahkabehtet iežadet buhtismeahttumin eahpeipmilgovaideattetguin, go addibehtet oaffarattáldagaid ja oaffaruššabehtet mánáideattet dolas. Mungo suovašin din jearrat alddán ráđi, israellaččat? Nu duohta go mun ealán, cealká Hearrá Ipmil, mun in suova din jearrat alddán ráđi.
32Dii lehpet jurddašišgoahtán: “Mii dáhttut leat dego eará eatnamiid álbmogat ja sogat ja bálvalit muoraid ja geđggiid.” Nu ii eisege dáhpáhuva! 33Nu duohta go mun ealán, cealká Hearrá Ipmil, mun lean din gonagas. Mun áiggun ráđđet din gievrras ja bajiduvvon gieđain ja garra moaris. 34Gievrras ja bajiduvvon gieđain ja garra moaris mun vieččan din vieris álbmogiid gaskkas ja čohkken din dain eatnamiin, maidda dii leiddet biđgejuvvon. 3520,35 álbmogiid meahccái Syria ja Arabia meahcci man birra ásset eatnat álbmogat.Dasto mun doalvvun din álbmogiid meahccái, ja doppe mun bijan din vástidit muođus muhtui iežadet daguin. 36
Mun bijan din vástidit, nugo mun bidjen din áhčiid vástidit Egypta meahcis, cealká Hearrá Ipmil. 37
Mun bijan din mannat báimmansoappi vuoli ja logan din dárkilit, 38ja mun čuolddán dis eret gážžáriid ja stuibmideddjiid. Mun buvttán singe eatnamis gos sii ásset vierisin, muhto Israela eatnamii sii eai beasa. Dalle dii ipmirdehpet ahte mun lean Hearrá.
39Ná cealká Hearrá Ipmil: Israellaččat, dii buohkat galgabehtet billistit iežadet eahpeipmilgovaid. Jos dii ehpet gula mu, de mun moaráhuvan. Dii ehpet šat oaččo dahkat mu bassi nama eahpebassin iežadet oaffarattáldagaiguin ja eahpeipmilgovaiguin. 40
Mu bassi váris, Israela alla váris, cealká Hearrá Ipmil, doppe oppa Israel bálvala mu iežas eatnamis. Doppe mun čájehan didjiide iežan ráhkisvuođa ja válddán vuostá din attáldagaid ja din álgošaddooaffariid, buot din bassi attáldagaid. 41Go mun buvttán din álbmogiid gaskkas ja čohkken din dain eatnamiin maidda dii leiddet biđgejuvvon, de mun válddán din vuostá seammá millosit go oaffara man hádja soažžuda mu. Dainna maid mun dagan didjiide, mun čájehan iežan bassivuođa álbmogiid oaidnut. 42Mun buvttán din Israela eatnamii, dan eatnamii maid mun vurdnon din áhčiide addit sidjiide. Dalle dii ipmirdehpet ahte mun lean Hearrá. 43
Doppe dii muitibehtet iežadet vádjolusa ja buot daguideattet maiguin dii leiddet dahkan iežadet buhtismeahttumin, ja dii fasttášehpet iežadet buot bahás daguideattet geažil. 44Mun dagan didjiide, israellaččat, nugo lea dohkálaš mu nammii, inge nugo din bahás dagut ja din fasttes vádjolus livččii ánssášan, cealká Hearrá Ipmil. Dalle dii ipmirdehpet ahte mun lean Hearrá.