Jošia ođasmahttá ipmilbálvalusa
231
Gonagas rávkkai lusas buot Juda ja Jerusalema vuorrasiid, ja sii čoagganedje su lusa. 223,2 lihtugirjji dán oktavuođas láhkagirji maid sii gávdne tempelis; gč. 22,8.Gonagas manai Hearrá vissui ja oktan suinna buot Juda olbmát ja Jerusalema ássit, báhpat ja profehtat ja oppa álbmot, sihke smávvát ja stuorrát. Son logai sin gullut oppa lihtugirjji mii lei gávdnon Hearrá viesus. 3
2 Muit 15,12
23,3 stoalppu gurrii >11,14.Gonagas čuoččahii stoalppu gurrii ja dagai lihtu Hearrá muođuid ovddas. Sii galge čuovvut Hearrá, doallat su báhkkomiid, gohččumiid ja mearrádusaid oppa váimmus ja oppa sielus ja doahttalit lihtu sániid mat ledje čállojuvvon dan girjái. Ja oppa álbmot guorrasii dan lihttui.
4
2 Muit 34,3eč
Gonagas gohčui bajimusbáhppa Hilkia ja su lagamus báhpaid ja uksafávttaid doalvut Hearrá tempelis eret buot biergasiid mat ledje dahkkojuvvon Baalii ja Ašerai ja buot almmivehkii. Son bolddii daid Jerusalema olggobealde Kedrona stelliin ja doalvvui daid gunaid Betelii. 5Son duššadii eatnamis eahpeipmiliid báhpaid geaid Juda gonagasat ledje ásahan boaldit oaffariid Juda gávpogiid ja Jerusalema birrasa dieváin. Báhpat ledje boaldán suovvasiid Baalii, beaivvážii, mánnui, nástegovaide ja oppa almmivehkii. 6Son doalvvui ašeračuoldda eret Hearrá tempelis Jerusalema olggobeallái Kedronleahkái. Doppe son bolddii čuoldda, mollii dan gavjan ja suhppii gavjja álbmoga hávdeeatnamii. 7
Son gaikkodii Hearrá tempela guoras fuorráolbmáid lanjaid main nissonat ledje gođđán gárvvuid Ašerai.
823,8 Geba rájes gitta Beer Šeba rádjái davvin gitta lulás Juda eatnamis. Geba lei Jerusalema davábealde. oaffardieváid ▶ oaffarbáikkit.Gonagas sirddii buot Juda gávpogiid báhpaid Jerusalemii, ja Geba rájes gitta Beer Šeba rádjái son duššadii ja garuhii oaffardieváid main báhpat ledje boaldán suovvasiid. Son duššadii maid oaffarsajiid gávpotoaivámuš Josua poartta guoras, dan gurut bealde poartaráigge sisa manadettiin. 9Muhto báhpat geat ledje oaffaruššan oaffardieváin, eai ožžon oaffaruššat oaffariid Hearrá áltára alde Jerusalemis. Sii ožžo goit borrat suvrutkeahtes láibbi ovttas eará báhpaiguin. 1023,10 Tofet báiki Hinnomleagis gos olbmot, kanaanlaš vieru mielde, oaffarušše mánáid. Vrd. Jer 7,31; 19,5č. ▶ Molok. bidjat … mannat dola čađa >16,3.Jošia duššadii ja garuhii maid Tofeta Hinnomleagis, vai ii oktage sáhtáše bálvalit Moloka ja bidjat bártnis dahje nieiddas mannat dola čađa. 11Son maid jávkadii heasttaid maid Juda gonagasat ledje vihahan beaivvážii ja ceggen Hearrá tempela uvssa lusa ovdašilljui lahka hoavvahearrá Natan-Meleka gámmára. Beaivvášvovnnaid son bolddii dolas.
12
Gonagas gaikkui áltáriid maid Juda gonagasat ledje huksen Ahasa loktalanja dáhki ala, ja maiddái áltáriid maid Manasse lei huksen Hearrá viesu goappáge ovdašilljui; son mollii daid dakka daid sajis ja suhppii daid gavjja Kedronleahkái. 1323,13 Gáđohusvárri bilkideaddji namma Oljovári lulábeale alážii; gosa Salomo lei huksen bassibáikkiid vieris ipmiliidda. ▶ Astarte, ▶ Milkom. Vrd. 1 Gon 11,5–7.Gonagas duššadii ja garuhii oaffardieváid mat ledje Jerusalemis nuorttas Gáđohusvári lulábealde. Salomo, Israela gonagas, lei huksen daid dieváid sidonlaččaid fastivuhtii Astartei, moablaččaid fastivuhtii Kemošii ja ammonlaččaid fastivuhtii Milkomii. 1423,14 olbmuid dávttiiguin dagai báikki buhtismeahttumin. Vrd. 4 Mos 19,11eč.Son mollii geađgebácciid ja njeiddii ašeračuolddaid, ja de son devddii daid sajiid olbmuid dávttiiguin.
15
Jošia duššadii maiddái áltára mii lei huksejuvvon Betelii, ja oaffardievá maid lei huksen Jeroboam, Nebata bárdni, son gii fillii Israela suddudit. Gonagas bolddii oaffardievá ja mollii dan gavjan. Son bolddii maid ašeračuoldda. 16
Go Jošia geahčai birra, de son oinnii váris hávddiid. Son vieččahii hávddiin dávttiid, ja de son duššadii ja garuhii áltára nu ahte bolddii dávttiid dan alde. Ná ollašuvai dat Hearrá sátni maid Ipmila olmmái lei gulahan. 17
Gonagas jearai: “Mii hávdemearkkaid lea duot maid mun oainnán duoppe?” Gávpoga olbmát vástidedje sutnje: “Dat lea dan Ipmila olbmá hávdi gii bođii Judas ja gulahii dan maid don dál leat dahkan Betela áltárii.” 18Gonagas dajai: “Diktet su vuoiŋŋadit, su dávttiid ii oaččo sirdit.” Nu sii dikte su dávttiid orrut, nu maiddái dan profehta dávttiid gii lei boahtán Samarias. 19Maiddái Samaria gávpogiin Jošia jávkadii buot oaffardieváid tempeliid maid Israela gonagasat ledje huksen ja nu moaráhuhttán Hearrá. Son dagai daidda seammá ládje go lei dahkan Betelis. 20
Son gottii buot oaffardieváid báhpaid áltáriiddiset ala, ja áltáriid alde son bolddii olbmodávttiid. Dasto son máhcai Jerusalemii.
21
Gonagas gohčui dasto oppa álbmoga ná: “Dollet Hearrá, Ipmileattet, beassážiid nugo lea čállojuvvon dán lihtugirjái.” 22
Dakkár beassážat eai lean dollojuvvon dan rájes go duopmárat dubmejedje Israela, ii ovttage Israela iige Juda gonagasa áigge. 23Easkka gonagas Jošia gávccinuppelogát ráđđenjagi dollojuvvojedje dakkár beassážat Jerusalemis Hearrá gudnin. 2423,24 viessoipmiliid hebreagillii terafim, smávva ipmilgovat dahje bassi biergasat mat gulle bearrašii. Daid sáhtte atnit go dáhtto váldit mearkkaid. Vrd. 1 Mos 31,19; Duop 18; Esek 21,26.Jošia duššadii maiddái jábmiid mánideddjiid ja diehttis olbmuid, viessoipmiliid ja eahpeipmiliid ja buot fasttes ipmilgovaid mat ain ledje Juda eatnamis ja Jerusalemis. Nu son dáhtui ollašuhttit dan girjái čállojuvvon lága sániid maid báhppa Hilkia lei gávdnan Hearrá viesus. 25Ii goassege ovdal lean leamaš Jošia veardásaš gonagas, ii oktage gii oppa váimmustis, oppa sielustis ja oppa fámustis livččii dáhtton bálvalit Hearrá aiddo nugo Mosesa láhka gohčču. Su maŋŋilge ii leat leamaš oktage su veardásaš. 26
Almmatge Hearrá ii sožžon. Ain bulii su moarri mii lei cahkiidan Juda vuostái buot dan bahá dihte, mainna Manasse lei moaráhuhttán su. 27
Hearrá celkkii: “Mun áján maiddái Juda eret muođuidan ovddas, nugo mun ádjen eret Israela. Mun hilggun Jerusalema, dan gávpoga maid mun ledjen válljen, ja tempela man birra mun celken: ‘Mu namma ássá das.’”
28Mii muđui lea muitalit Jošias, lea čállojuvvon Juda gonagasaid muitalusaid girjái.
29
Go Jošia ain lei ráđđemin, de farao Neko, Egypta gonagas, vulggii soahtat Assyria gonagasain Eufratetnui. Gonagas Jošia manai su ovddal vai beassá soahtat suinna, muhto farao gottii su Megiddo luhtte dallán go deaivvadii suinna. 30
Jer 22,11
Jošia bálvaleaddjit bukte jápma gonagasas vovnnaiguin Megiddos Jerusalemii ja hávdádedje su su iežas hávdái. Juda álbmot vuoiddai Jošia bártni Joahasa gonagassan áhčis maŋŋil.
Joahas Juda gonagassan
31
Joahas lei guoktelogigolmmajahkásaš go šattai gonagassan, ja son ráđđii Jerusalemis golbma mánu. Su eadni lei libnalaš Hamutal, Jeremia nieida. 32Joahas dagai dan mii lea bahá Hearrá čalmmiin, aiddo nugo su áhčit ledje dahkan. 33
23,33 Ribla gávpot Orontesjoga gáttis aramealaččaid Hamat-nammasaš riikkas Damaskusa davábealde. taleantta su. 34,2 kg.Farao Neko bijai su giddagassii Riblas Hamata eatnamis, amas šat ráđđet gonagassan Jerusalemis. Farao bijai Judai ráŋggáštusvearu, čuođi taleantta silbba ja taleantta golli. 34
23,34 Eljakim Namma mearkkaša “Ipmil čuoččáldahttá”. Jojakim Namma mearkkaša “Hearrá čuoččáldahttá”.Farao Neko dagai Jošia bártni Eljakima gonagassan áhčis sadjái ja gohčui su Jojakimin. Nu Joahas gárttai Egyptii, ja dohko son jámii. 35
Jojakim mávssii faraoi silbba ja golli. Son fertii vearuhit iežas eatnama vai sáhtii máksit vearu maid farao gáibidii. Son čokkii olbmuin silbba ja golli dan mielde maid iešguhtege suittii addit, ja mávssii vearu farao Nekoi.
Jojakim Juda gonagassan
36
Jojakim lei guoktelogiviđajahkásaš go šattai gonagassan, ja son ráđđii Jerusalemis oktanuppelohkái jagi. Su eadni lei rumalaš Sebuda, Pedaja nieida. 37Jojakim dagai dan mii lea bahá Hearrá čalmmiin, aiddo nugo su áhčit ledje dahkan.