Náittosdilli ja náitalkeahtesvuohta
717,1 ášši maid čáliidet Paulus lea ožžon girjji searvegottis, ja das bođii ovdan gažaldat maid son dás čilge.Mun válddán dál ovdan dan ášši maid čáliidet. Olbmái lea gal buorre jos son ii guoskka nissonii, 2
muhto vai iešguhtege vealtá fuorrávuođas, de juohke olmmái galgá eallit iežas áhkáin ja juohke nisson iežas boatnjáin. 3Boadnjá galgá deavdit náittosgeatnegasvuođas áhkkásis, nu maiddái áhkká boadnjásis. 4Áhká rumaš ii leat su iežas hálddus, muhto boatnjá, iige boatnjá rumaš leat su iežas hálddus, muhto áhká. 5Alli biehttal eallimis goabbat guimmiineatte muđui go leahppi šiehttan muhtin áigái, vai beassabeahtti rohkadallat; máhcci dasto fas oktii. Muđui Sáhtán beassá geahččalit dudno, go eahppi veaje hálddašit iežaideatte. 6Dán mun dajan mieđáhussan inge gohččumin. 7
Mun sávašin ahte buohkat ellet nugo mun. Muhto juohkehaš lea ožžon Ipmilis iežas árpmuattáldaga, nubbi ovttalágáža, nubbigis nuppilágáža.
8Náitalkeahtes olbmuide ja leaskkaide mun dajan: Sidjiide livččii buorre orrut okto nugo mun. 9
Muhto jos sii eai sáhte doalahallat, de náitalehkoset, danne go lea buoret náitalit go buollit himu dolas. 10
Mark 10,411č
Luk 16,18
7,10 earránit ▶ náittosdilli.Náitalan olbmuide mun attán dán gohččuma mii ii leat mu muhto Hearrá: Áhkká ii oaččo earránit boatnjástis. 11Muhto jos son earrána, de ellos náitalkeahttájin dahje soabadehkos boatnjáinis. Ii boadnjáge oaččo earránit áhkástis.
12Earáide mun dajan, in Hearrá sátnin muhto iežan sátnin: Jos muhtun vieljas lea áhkká gii ii oskko, ja áhkká dáhttu eallit suinna, de boadnjá ii oaččo earránit sus. 13Ja jos nissonis lea boadnjá gii ii oskko, ja boadnjá dáhttu eallit suinna, de áhkká ii oaččo earránit boatnjástis. 14Dasgo boadnjá gii ii oskko, basuhuvvo áhkás bokte, ja áhkká gii ii oskko, basuhuvvo oskkolaš boatnjás bokte. Muđui dudno mánát livčče buhtismeahttumat, muhto dál sii leat basit. 15Muhto jos eahpeoskkolaš náittosguoibmi dáhttu earránit, de earránehkos. Dan dilis oskkolaš viellja dahje oabbá ii leat čadnojuvvon. Ipmil lea rávkan min eallit ráfis. 16
Ja mas dieđát, áhkká, ahte sáhtátgo beastit boatnját? Ja mas dieđát, boadnjá, ahte sáhtátgo beastit áhkát?
Olgguldas eallindilli
17
Ellos juohkehaš dan dilis maid Hearrá lea guhtiige addán ja mii sus lei, go Ipmil rávkkai su. Dán neavvaga mun attán buot searvegottiide. 18Jos muhtun lei birračuhppojuvvon dalle go rávkojuvvui, de son ii dárbbaš earáhuhttit iežas dili. Allos dat gii lea rávkojuvvon birračuohpakeahttájin, dikto iežas birračuhppojuvvot. 19
Gal 5,6
6,15
Dat gal dási dahká, leago olmmoš birračuhppojuvvon vai birračuohpatkeahttái; dehálaš lea doallat Ipmila báhkkomiid. 20Orros juohkehaš dan dilis mas lei dalle go rávkojuvvui. 21Jos ledjet šlávva go rávkojuvvojit, de ale váivvit iežat dainna. Muhto jos don sáhtát beassat friddjan, de vállje baicca dan. 22
Ef 6,6
Filem 16
1 Pet 2,16
Dasgo son gii lei šlávva go Hearrá su rávkkai, lea olmmoš gean Hearrá lea dahkan friddjan. Seammá láhkai dat gii lei friddja go rávkojuvvui, lea Kristusa šlávva. 23
Ipmil lea oastán din ja haddi lea máksojuvvon. Allet šatta olbmuid šlávvan! 24Vieljat, orros juohkehaš Ipmila ovddas dan dilis mas lei dalle go rávkojuvvui.
Náitalkeahtes olbmot ja leaskkat
257,25 Náitalkeahtes olbmuid greikkagiela mielde “buhtis nieiddat”. Sátni lea v. 36 ja 38 jorgaluvvon “moarsi”.Náitalkeahtes olbmuid birra mus ii leat gohččun Hearrás. Muhto mun dajan iežan oaivila, dan dihte go Hearrá árpmustis lea čájehan munnje luohttámuša. 26
Dan heahteáiggi dihte maid mii dál eallit, juohkehažžii lea buoremus eallit dan dilis mas dál lea. 27Jos dus lea áhkká, de ale vikka čovdojuvvot sus luovus. Jos dus ii šat leat áhkká, de ale siđa alccesat áhká. 28Muhto jos dattetge náitalat, de it suddut. Ja jos nieida náitala, de son ii suddut. Muhto náitalan olbmot ožžot eallimis olu váivviid, ja dain mun dáhtošin din seastit.
29
1 Kor 10,11
1 Pet 4,7
1 Joh 2,18
Mun dajan didjiide, vieljažiiddán: Áigi gáržu. Danin maiddái dat geain lea áhkká, galget eallit dego sis ii livčče áhkká, 30dat geat moraštit, dego eai moraštivčče ja dat geat leat ilus, dego eai livčče ilus; dat geat ostet, galget leat dego eai oččoše atnit áimmuin dan maid ostet, 31
ja dat geat geavahit máilmmi buriid, dego eai anáše daid maninge ávkin. Dasgo dálá máilbmi, nugo dál lea, nohká.
32Mun sávašin ahte dii eallibehtet almmá morrašiid haga. Náitalkeahtes olmmoš atná fuola das mii guoská Hearrái, das mo ealášii Hearrá miela mielde. 33
Náitalan olmmáigis atná fuola das mii gullá máilbmái, das mo son sáhttá dohkket áhkkásis, 34ja ná son gesso guovtte guvlui. Náitalkeahtes nisson ja nieida atnet fuola das mii guoská Hearrái, vai leat sihke rupmaša ja vuoiŋŋa dáfus basit, muhto náitalan nisson atná fuola das mii guoská máilbmái, das mo dohkke boadnjásis.
35
Mun dajan dán didjiide iežadet ávkin, in danne go dáhtun giellat din, muhto vai mun veahkehivččen din eallit gutnálaččat ja bissut oskkáldasat Hearrás.
367,36 bargá heivemeahttumit moarsis vuostá sáhttá maid jorgaluvvot “dagahit heahpada niidii”. >v. 25.Muhto jos muhtin oaivvilda ahte son bargá heivemeahttumit moarsis vuostá anistumiidis dihte, iige sáhte dasa maidege, de dahkos son nugo hálida, soai oažžuba náitalit, iige son daga suttu. 37Muhto gii hálddaša iežas dáhtu ja bissu nannosit áigumušastis ja diktá moarsis leat guoskkakeahttá, dat dahká riekta. 38Dat gii náitala morsiinis, dahká nappo riekta, muhto dat gii ii náital, dahká buorebut.
39
Áhkká lea čadnojuvvon boadnjásis nu guhká go boadnjá eallá, muhto boatnjá jápmima maŋŋil áhkká lea friddja náitalit geainna dáhttu, go dat fal dáhpáhuvvá Hearrás. 40Su oassi lea goit buoret, jos son eallá okto. Dát lea mu oaivil, ja mun navddán ahte musge lea Ipmila Vuoigŋa.
Báhkinlaš oaffarbiergu
81
Go lea sáhka eahpeipmiliidda oaffaruššojuvvon bierggus, de dan áššis mis buohkain lea diehtu. Diehtu čeavluda, muhto ráhkisvuohta duddjo buori. 2
Jos muhtin navdá diehtit juoidá, de sus ii vel leat albma diehtu. 3
Gal 4,9
Muhto gii ráhkista Ipmila, su Ipmil dovdá.
4
1 Kor 10,19
8,4 bierggu mii … eahpeipmiliidda Biergu maid olbmot sáhtte oastit šiljus, lei dávjá dakkár elliin mat ledje oaffaruššojuvvon báhkinlaš tempeliin.Go lea sáhka das ahte oažžut borrat bierggu mii lea oaffaruššojuvvon eahpeipmiliidda, de mii diehtit ahte máilmmis ii leat oktage eahpeipmil iige oktage eará Ipmil go dat áidna okta. 5Jos vel leatge ipmilat almmis ja eatnama alde – ja leat gal ollu ipmilat ja ollu hearrát – 6
Ef 4,5č
Kol 1,16+
de mis lea dušše okta Ipmil, Áhčči. Sus boahtá buot, ja mii leat su várás. Mis lea dušše okta Hearrá, Jesus Kristus. Son lea sivdnidan buot, ja mii eallit su bokte.
7
1 Kor 10,27eč
Muhto ii buohkain leat dát diehtu. Go muhtumat dán rádjái leat hárjánan bálvalit eahpeipmiliid, de sii borret bierggu namalassii oaffarbiergun, ja sin rašis oamedovdu duolvá. 8
Muhto ii borramuš doalvvo min lagabui Ipmila. Mii eat šatta buorebun jos borrat, eatge heajubun jos eat bora. 9
Muhto váruhehket vai din friddjavuohta ii šatta jorralussan rašis olbmuide! 108,10 boradeamen eahpeipmila tempelis Tempellanjain sáhtte doallat priváhta guossemállásiid. Dalle borre dávjá oaffarbierggu.Jos du rašis viellja oaidná du geas lea dát diehtu, boradeamen eahpeipmila tempelis, de almma dalle su oamedovdu oažžu das doarjaga ja roahkasmahttá sunai borrat oaffarbierggu? 11
Ná du diehtu doalvu hevvui rašis olbmo, du iežat vielja gean ovddas Kristus lea jápmán. 12Go dii dán láhkái suddudehpet vieljaideattet vuostá ja hávváduhttibehtet sin rašis oamedovddu, de dii suddudehpet Kristusa vuostá. 13
Dan dihte: Jos borramuš vearránahttá mu vielja, de mun in šat goassege bora bierggu, aman vearránahttit iežan vielja.
Apostala vuoigatvuođat
91
1 Kor 15,8
Almma mun lean friddja? Almma mun lean apostal? Almma mun lean oaidnán Hearrámet Jesusa? Almma dii lehpet boađus mu barggus maid lean bargan Hearrá bálvalusas? 2
Jos mun in leat apostal earrásiidda, de din apostal mun goit lean. Diihan lehpet seaila mii nanne dan ahte mun lean Hearrá apostal.
3Ná mun bealuštan iežan daid ovddas geat árvvoštallet mu: 4
1 Kor 9,13č
Almma mis lea vuoigatvuohta oažžut borramuša ja juhkamuša? 5
16,18+
9,5 Kefas >1,12.Almma mis lea vuoigatvuohta váldit mátkkiidasamet áhká, oskkuoappá, nugo dahket eará apostalat ja Hearrá vieljat ja Kefas? 6
Duššefal mus ja Barnabasisgo ii leat vuoigatvuohta orrut barggakeahttá? 7
Almma ii oktage bálval soalddáhin iežas goasttádusain? Almma dat gii gilvá viidnegárddi, maiddái borrá dan šaddosiid? Ja almma dat gii geahččá omiid, maiddái juhká daid mielkki?
8Sártnungo mun dál dušše olbmuid láhkái? Almma láhkage cealká seammá? 9
1 Tim 5,18
9,9 vuovssá … ráidnemin gortni Go gordneráidnemis geavahuvvui vuoksá, de dat gesii gordneluvvenreaga gordneoivviid badjel ja beasai maiddái borrat gortniid.Mosesa lágas daddjojuvvo: Ale čana vuovssá njálmmi go dat lea ráidnemin gortni. Leago Ipmil dás atnimin ávvira vuovssáin? 10
9,10 dat gii … iežas oasi Dán sitáhta gáldu ii leat dovddus. Seammalágán govva adnojuvvo Siraka girjjis, Sir 6,19. ▶ kanon.Almma son dadjá dan min dihte? Min dihtehan lea čállojuvvon ahte dat gii jorgu eatnama ja dat gii ráidne gortniid, galgá dahkat nu dan doaivvus ahte oažžu iežas oasi. 11
Go moai letne gilván didjiide vuoiŋŋalaš buriid, de leago dalle menddo ollu jos moai láddješeimme dis áiggálaš buriid? 12
2 Kor 11,7eč
Jos earáin lea vuoigatvuohta oažžut dis juoidá, de almma munnos vel eambbo? Moai ean dattetge leat atnán dán vuoigatvuođa, muhto girde buot, amame hehttet Kristusa evangeliuma.
13
5 Mos 18,1eč
Ehpet go dii dieđe ahte sii geat bálvalit tempelis, ožžot tempelis ealáhusaset, ja sii geat bálvalit áltáris, ožžot oasi das mii oaffaruššojuvvo? 14
Gal 6,6
Seammá láhkái Hearrá lea mearridan ahte dat geat sárdnidit evangeliuma, galget oažžut ealáhusa evangeliumis. 15Muhto mun in leat geavahan ovttage dáin vuoigatvuođain, inge mun čále danin go livččen daid gáibideamen. Ovdal mun vaikko jámášin, dasgo ii oktage sáhte váldit mus eret dan rámi. 16
Luk 17,10
Dat ahte mun sárdnidan evangeliuma ii leat munnje rápmin, danin go dat lea mu geatnegasvuohta. Vuoi mu, jos in sárdnit evangeliuma! 17
Jos mun dagan dan iežan friddja dáhtus, de munnje gullá bálká. Muhto jos mun in daga dan iežan dáhtus, de mun dušše doaimmahan barggu mii lea munnje oskkilduvvon. 18Mii lea dalle mu bálká? Dat ahte mun sárdnidan evangeliuma almmá bálkká haga inge ane daid vuoigatvuođaid mat gullet evangeliuma sárdnideaddjái.
19
Vaikko mun lean friddja inge leat geange vuollásaš, de mun lean riepman buohkaid šlávvan, vai vuoittán Kristusii nu eatnagiid go vejolaš. 20
21,20eč
Juvddálaččaide mun lean leamaš dego juvddálaš, vai vuoittán juvddálaččaid; daidda geat ellet lága vuložin, mun lean leamaš dego lága vuloš, vai vuoittán sin, vaikko in leatge lága vuloš. 21Daidda geat ellet almma lága haga, mun lean leamaš dego ealášin almma lága haga, vai vuoittán sin, vaikko in leatge almma Ipmila lága haga – mushan lea Kristusa láhka. 22
Rašis olbmuide mun lean leamaš rašši, vai vuoittán rašis olbmuid. Buohkaide lean leamaš buot, vai beasttán juobe muhtumiidge. 23Buot dán mun dagan evangeliuma dihte, vai iešge lean das oasálaš.
24
Almma diehtibehtet ahte vaikko viehkangilvvus buohkat vihket, de dušše okta oažžu bálkkašumi? Vihket dalle nu ahte dan vuoitibehtet! 25
4,7č
Jak 1,12
1 Pet 5,4
Alm 2,10
3,11
9,25 vuoitogierddu ráhkaduvvon oliivaovssiin ja máisttalasttain. Dat biddjojuvvui dan oaivái gii vuittii gilvvu.Juohke gilvvohalli atná meari juohke dáfus, viehkkit vai ožžot nohkavaš vuoitogierddu, miigis vai oažžut nohkameahttun vuoitogierddu. 26Mun in nappo viega sahtedohko inge čorpmadettiin fáippo áibmui. 27Mun bagadan iežan rupmaša ja bággen dan jeagadit, vai mun gii lean rávkan gilvui earáid, in ieš loahpas hilgojuvvo.