1. Korinta 2 - Davvisámegiel Biibbal 2019 (Biibbal)

Davvisámegiel Biibbal 2019 (Biibbal)

Dearvvuođat

1¹1,1 apostal áirras gii sártnui iežas hearrá sajis. Namahus adnojuvvo dábálaččat Jesusa 12 ▶ máhttájeaddji birra, muhto maiddái soames eará birra. Sostenes sáhttá leat seammá olmmoš go synagoga ovdaolmmái Apd 18,17.Paulus gii Ipmila dáhtu mielde lea rávkojuvvon Jesus Kristusa apostalin, ja viellja Sostenes ²

1,2

Apd 9,14
22,16
2 Tim 2,22
1,2 Korinta romalaš koloniija ja provinsa Akaia oaivegávpot, 8 miilla Atena oarjjabealde. ▶ Korinta.dearvvaheaba Ipmila searvegotti mii lea Korintas, olbmuid geaid Kristus Jesus lea basuhan ja Ipmil lea rávkan bassi olmmožin, ja buohkaid geat juohke báikkis čurvot min Hearrá Jesus Kristusa nama seammá ládje go mii.

1,3

Rom 1,7
2 Kor 1,2
Árbmu lehkos didjiide ja ráfi Ipmilis, min Áhčis, ja Hearrá Jesus Kristusis!

Giitu Ipmilii

⁴

1,4

Rom 1,8
Mun giittán álo din dihte Ipmilan dan árpmus maid son lea addán didjiide Kristus Jesusis. ⁵

1,5

2 Kor 8,7
Su siste dii lehpet ožžon buotlágán riggodaga, buotlágán máhtu ja buotlágán dieđu. ⁶Sáhka Kristusis lea nannosit ruohtasmuvvan didjiide, ⁷

1,7

Luk 17,30
2 Tess 1,7
Tit 2,13
nu ahte dis ii váillo mihkkege árpmuattáldagaid, go vuordibehtet min Hearrá Jesus Kristusa almmustuvvat. ⁸

1,8

Fil 1,6
1 Tess 3,13
5,23
1,8 Hearrámet Jesus Kristusa beaivvi dat beaivi go Hearrá máhccá beastit ja dubmet. Vrd. Rom 13,12; 1 Kor 5,5; Fil 1,6. ▶ Hearrá beaivi.Ipmil maiddái gievruda din gitta loahpa rádjái, vai lehpet láitemeahttumat Hearrámet Jesus Kristusa beaivvi. ⁹

1,9

10,13
1 Tess 5,24
Ipmil lea rávkan din Bártnis Jesus Kristusa, min Hearrá, searvevuhtii, ja son lea oskkáldas.

Searvegotti juohkáseapmi

¹⁰

1,10

Rom 15,51 Kor 11,18č
Vieljažiiddán, mun ávžžuhan din Hearrámet Jesus Kristusa nammii boahtit ovttaide guhtet guimmiideattetguin, vealtat juohkáseamis ja eallit ovttamielalažžan. ¹¹1,11 Kloe veagas Kloe navdimis gávppašii Korinta ja Efesosa gaskkas, gos 1 Kor čállojuvvui. Paulus oaččui su bearrašis dahje bálvaleddjiin dieđu Korinta kristtalaččaid dilálašvuođas.Vieljažiiddán, mun lean gullan Kloe veagas ahte din gaskkas leat riiddut. ¹²

1,12

Matt 16,18Apd 18,24eč
1 Kor 3,4
1,12 Apollos deaŧalaš oahpaheaddji ja sárdneolmmái árat searvegottis, maiddái namuhuvvon 3,4–6.22; 4,6; 16,12. Kefas ▶ máhttájeaddji Peter.Mun oaivvildan dan ahte dis muhtumat dadjet: “Mun lean Paulusa beali”, earrásatgis: “Mun Apollosa”, “Mun Kefasa”, “Mun Kristusa”. ¹³Leago Kristus juogaduvvon? Leago Paulus russiinávlejuvvon din ovddas? Paulusa nammiigo dii lehpet gásttašuvvon? ¹⁴

1,14

Apd 18,8
Rom 16,23
Mun giittán Ipmila go in leat gásttašan dis ovttage earret Krispusa ja Gaiusa, ¹⁵vai ii oktage sáhte dadjat ahte dii lehpet gásttašuvvon mu nammii. ¹⁶

1,16

16,15
1,16 bearraša Sánit mearkkašit dáluisida, su áhká ja mánáid, ja maid mánáidmánáid, šlávaid ja daid geat ledje ožžon friddjavuođa. Vrd. 16,15; Apd 16,15.33.Lean mun gal gásttašan maiddái Stefanasa ja su bearraša, muhto de in muitte ahte livččen gásttašan ovttage eará. ¹⁷1,17 evangelium “illusáhka, buorit ođđasat”. ▶ evangelium.Ii Kristus vuolggahan mu gásttašit, muhto sárdnidit evangeliuma, muhto ii viisodaga sániiguin, danin go dalle Kristusa ruossa dahkkojuvvošii duššin.

Ipmila ja olbmuid viisodat

¹⁸

1,18

Rom 1,16
2 Kor 4,3
Sátni ruossa birra lea jallavuohta daidda geat duššet, muhto midjiide geat bestojuvvot, dat lea Ipmila fápmu. ¹⁹

1,19

Jes 29,14
Lea čállojuvvon: Mun duššadan viisásiid viisodaga ja dagan duššin jierpmálaččaid jierpmálašvuođa. ²⁰

1,20

Jes 19,12
33,18
44,25
Gos dál leat viissis olbmot, gos čáloahppavaččat ja dán máilmmi jierpmálaččat? Iigo Ipmil leat dahkan máilmmi viisodaga jallavuohtan? ²¹

1,21

Matt 11,25
Rom 1,21č
Vaikko Ipmil čájehii viisodagas, de máilbmi ii iežas viisodagas oahppan dovdat Ipmila, ja danne Ipmil mearridii min sártni jallavuođa bokte beastit sin guđet oskot. ²²

1,22

Matt 12,38
16,1eč
Joh 2,18+
Juvddálaččat gáibidit oavdudaguid ja greikalaččat bivdet viisodaga, ²³

1,23

Luk 2,34
Rom 9,32
1 Kor 2,14
muhto mii sárdnidit russiinávlejuvvon Kristusa. Juvddálaččaide dat lea vearránus ja báhkiniidda jallavuohta, ²⁴

1,24

Kol 2,3
muhto daidda geat rávkojuvvojit, sihke juvddálaččaide ja greikalaččaide, Kristus lea Ipmila fápmu ja Ipmila viisodat. ²⁵Ipmila jallavuohta lea viisát go olbmot, ja Ipmila headjuvuohta lea gievrrat go olbmot.

²⁶

1,26

Joh 7,48
Jurddašehket, vieljažiiddán, mat dii leiddet dalle go rávkojuvvuidet; eai din gaskkas lean galle viisása olmmošlaččat árvaluvvon, eai galle fámolačča, eai galle allanálaga. ²⁷

1,27

Luk 14,21
Jak 2,5
Muhto mii máilmmis adnojuvvo jallavuohtan, dan Ipmil válljii vai beassá heahppášuhttit viisásiid. Dan mii máilmmis adnojuvvo headjun, dan Ipmil válljii vai beassá heahppášuhttit dan mii lea fámolaš. ²⁸Dan mii máilmmis ii adnojuvvo mange vearan ja badjelgehččojuvvo, dan mii ii leat mihkkege, dan Ipmil válljii vai beassá dahkat duššin dan mii adnojuvvo maninge, ²⁹

1,29

Rom 3,27
Ef 2,9
vai ii oktage olmmoš sáhte rámádallat Ipmila ovddas. ³⁰

1,30

Jer 23,5č
2 Kor 5,21
Ef 1,7
Dat mat dii lehpet Kristus Jesusis, lea Ipmila dahku. Su Ipmil lea addán midjiide viisodahkan, vanhurskkisvuohtan, bassindahkkojupmin ja lonástussan. ³¹

1,31

Jer 9,23č
2 Kor 10,17
Nu ollašuvvá dat mii lea čállojuvvon: Dat gii rámádallá, rámádallos Hearrás.

Paulusa ovddit doaibma Korintas

2¹

2,1

Apd 18,1
1 Kor 1,17
2,1 čiegusvuođa Máŋga boares giehtačállosis lea “duođaštusa”.Go mun bohten din lusa, vieljažiiddán, de mun in sárdnidan didjiide Ipmila čiegusvuođa earenoamáš sárdnundáidduin dahje viisodagain. ²

2,2

Gal 3,1
6,14
Mun ledjen mearridan ahte din luhtte in dáhto diehtit maidege earret Jesus Kristusa, russiinávlejuvvon Kristusa. ³

2,3

Apd 18,9
2 Kor 10,1
Go mun ledjen din luhtte, de mun ledjen headju, baleš ja áŧestuvvan. ⁴

2,4

2 Kor 12,12
1 Tess 1,5
Mu sáhka ja mu sárdni ii viggan jáhkihit olmmošlaš viisodagain, muhto čájehii Vuoiŋŋa fámu, ⁵vai din osku ii vuođđuduva olbmuid viisodahkii, muhto Ipmila fápmui.

Olbmuid viisodat ja Ipmila viisodat

⁶Mii sárdnidit viisodaga olbmuide geat leat vuoiŋŋalaččat rávásmuvvan, eat dattetge dán máilmmi viisodaga eatge dán máilmmi nohkavaš oaivámuččaid viisodaga. ⁷

2,7

Matt 11,25
13,11
Rom 16,25
1 Kor 4,1
Ef 1,9
3,3č
Kol 1,26
Mii sárdnidit čiegusvuođa, Ipmila čihkkojuvvon viisodaga maid Ipmil ovdal áiggiid álggu lea mearridan min hearvásvuohtan. ⁸

2,8

Apd 13,27
Ii oktage dán máilmmi oaivámuččain leat dan dovdan, danin go jos sii livčče dan dovdan, de sii eai livčče russiinávlen hearvásvuođa Hearrá. ⁹

2,9

Jes 64,3
2,9 nugo lea čállojuvvon Sánit eai leat Boares testamenttas. Sáhttá leat Elia apokalypsa oassi, čálus mii lea láhppon muhto maid girkoáhčit siterejit.Mii sárdnidit, nugo lea čállojuvvon, dan maid ii oktage čalbmi leat oaidnán iige oktage beallji gullan, mii ii leat badjánan ovttage olbmo váibmui ja maid Ipmil lea gárvvistan daidda geat ráhkistit su. ¹⁰

2,10

Matt 13,11
Dán lea Ipmil almmuhan midjiide Vuoiŋŋa bokte, dasgo Vuoigŋa suokkarda buot, maiddái Ipmila čieŋalvuođaid.

¹¹

2,11

Sát 20,27
Gii eará go olbmo iežas vuoigŋa diehtá mii lea olbmo siste? Seamma láhkai dušše Ipmila Vuoigŋa diehtá mii lea Ipmila siste. ¹²

2,12

Joh 16,13č
Mii eat leat ožžon máilmmi vuoiŋŋa, muhto dan Vuoiŋŋa mii boahtá Ipmilis, vai mii áddešeimmet dan maid Ipmil lea addán midjiide árpmustis. ¹³

2,13

Joh 14,1626
1 Joh 2,2027
Das mii maiddái sárdnut, muhto mii atnit sániid maid midjiide lea oahpahan Vuoigŋa iige olmmošlaš viisodat, ja dulkot vuoiŋŋalaš áššiid Vuoiŋŋa vehkiin. ¹⁴Ii olmmoš iešalddes sáhte váldit vuostá dan mii boahtá Ipmila Vuoiŋŋas, danne go son atná dan jallavuohtan. Son ii sáhte áddet dan, danne go dan ferte árvvoštallat vuoiŋŋalaččat. ¹⁵

2,15

1 Joh 2,20
Vuoiŋŋalaš olmmoš gal máhttá suokkardit visot, muhto son ieš ii leat geange suokkardeames. ¹⁶

2,16

Jes 40,13
Dasgo Gii dovdá Hearrá miela, nu ahte máhtášii neavvut su? Muhto mis lea Kristusa miella.

Paulus Ipmila bargoguoibmin

3¹3,1 boares luondu greikkagiel sáni vuođđu lea sarks, “oažži”. ▶ biergu, oažži ja varra.Vieljat, mun in sáhttán sárdnut didjiide nugo vuoiŋŋalaš olbmuide, muhto nugo ferte sárdnut daidda geaid sin iežas boares luondu hálddaša, daidda geat Kristusa dovdamis leat ain njuoratmánát. ²

3,2

Hebr 5,12č
Mun adden didjiide mielkki juhkat, in addán garra borramuša, dasgo dan dii ehpet gierdan. Dii ehpet gierdda dan velá dálge, ³

3,3

1,10č
11,18
3,3 boares luondu greikkagiel sáni vuođđu lea sarks, gč. v. 1.danne go dis lea ain din boares luondu. Go dis lea gáđašvuohta ja riidu, de dallehan din boares luondu hálddaša din ja dii eallibehtet nugo olbmot juo lávejitge. ⁴

3,4

1,12
Go okta dadjá: “Mun lean Paulusa beale”, nubbigis: “Mun lean Apollosa beale”, de almma dii dalle lehpet nugo olbmot juo lávejitge? ⁵Mii Apollos lea? Nabai Paulus? Soai leaba bálvaleaddjit geat oahpisteigga din oskut, goappašagat dan doaimmas maid Hearrá lea sudnuide addán. ⁶

3,6

Apd 18,41124eč
Mun gilven, Apollos láktadii, muhto Ipmil attii šattu. ⁷Dan dihte gilvi ii leat mihkkege iige láktadeaddjige, muhto visot lea Ipmila gieđas, son addá šattu. ⁸

3,8

Matt 16,27
Gilvi ja láktadeaddji leaba ovtta barggus, muhto goappašagat oažžuba bálkká dan mielde maid bargaba. ⁹

3,9

Matt 13,3eč
Ef 2,20eč
Mii leat Ipmila bargoguoimmit, dii lehpet Ipmila bealdu ja Ipmila viessu.

¹⁰

3,10

15,10
Dan árpmu mielde maid lean ožžon Ipmilis, mun lean dasto čeahpes huksejeaddji láhkái bidjan vuođu man ala muhtun eará hukse. Muhto gehččos juohkehaš, mo hukse. ¹¹

3,11

Jes 28,16
1 Pet 2,4eč
Dasgo ii oktage sáhte bidjat eará vuođu go dan mii lea biddjojuvvon, ja dat lea Jesus Kristus. ¹²Jos muhtun hukse dan vuođu ala gollis, silbbas, divrras geđggiin, muoras, suinniin dahje oalggain, ¹³

3,13

Mal 3,2
4,1
1 Kor 4,5
2 Tess 1,7eč
de áigi čájeha mo iešguhtege lea huksen. Duopmobeaivi buktá dan albmosii: Dat beaivi almmustuvvá dolas, ja dolla geahččala maid iešguhtege lea olahan dahkat. ¹⁴Dat gean dagut bissot, oažžu bálkká. ¹⁵Dat gean dagut bullet, gillá vahága. Son ieš bestojuvvo, almmatge dego dola čađa.

¹⁶

3,16

6,19
2 Kor 6,16
Ef 2,21č
Hebr 3,6
1 Pet 2,5
Almma diehtibehtet ahte dii lehpet Ipmila tempel ja ahte Ipmila Vuoigŋa ássá din siste? ¹⁷Jos muhtin bilida Ipmila tempela, de Ipmil dagaha heavu sutnje. Ipmila tempel lea bassi, ja dii lehpet dat tempel.

¹⁸

3,18

1,17
4,10
3,18 jallan >1,18.Allos oktage behtto iežas. Jos muhtin dis gáddá iežas viissisin dán máilmmis, son ferte vuos šaddat jallan, vai šaddá viissisin. ¹⁹

3,19

Job 5,13
Dasgo dán máilmmi viisodat lea oainnat jallodat Ipmila čalmmiin. Lea čállojuvvon: Son giellá viisáid sin iežaset gávvilvuhtii, ja vel: ²⁰

3,20

Sál 94,11
Hearrá dovdá viisáid jurdagiid, son diehtá daid duššálažžan. ²¹3,21 rámádallo Seammá greikkagiel sátni jorgaluvvo maid sániin “rápmi”, mainna sáhttá čevllohallat (omd. Rom 2,17; 4,2). Paulus atná dán sáni hui dávjá. Dat geavahuvvo juohke olmmošlaš čeavláivuođa ja iešsihkarvuođa birra.Allos dan dihte oktage rámádallo olbmuin. Dasgo buot gullá didjiide: ²²

3,22

Matt 16,18Rom 8,38
1 Kor 1,12
Paulus, Apollos ja Kefas, máilbmi, eallin ja jápmin, dálážat ja boahttevaččat. Buot dat lea din, ²³muhto dii lehpet Kristusa, ja Kristus lea Ipmila.